The
The bill also prescribes specific punishment for
the offence created in Article 27(8) of the
JAMHUURIYADDA
(MASHRUUC) XEERKA BURRINTA GUDIYADDA
NABADGELYADDA
Golaha Wakiiladda JSL
Marka uu Tixgaliyey: Go’aankiisii hore ee ku
burriyey Xeerka Nabadgelayadda Guud (Public Order
Law, No. 21 1963kii, ee uu Goluhu gaadahy soona saaray 1dii Ogosto 1999kii (Summad:
GW/KF-08/99/99 ee 01/08/1999), arkeyna
in aany Dawladdu fulin go’aankaas oo weli cuskato
Xeerkaas 1963 iyo bedelladihii lagu sameeyey Xeerkaas
mudaddii keligi taliyihii;
Marka uu
Aqoonsaday: In
Gudiyadda Nabadgelyadda oo garsoorka awoododa
booba in ay ku saleysanyihiin nidaamkii keli-taliyihii oo sida hadda
ay Somaliland uga dhaqmaan aanay kuba jirin
Xeerka Nabadgelayadda Guud (Public Order Law, No. 21 1963kii),
Marka uu
ku Qancay: In awoodaha Gudiyadda nabadgelyadu ay ku xadgub tahay
Distuurka JSL iyo Xeeraka caalimiga ah ee xuquuqda aadamiga
ah;
Marka uu
sii Fiirsaday: Distuurka JSL oo kala xadeeya
awoodaha waaxyaha xeerdejinta, xukuumadda iyo garsoorka (separation of
powers)
Marka uu
si gaar ah u Eegay: Qaybta 1 aad, Xubinta
3aad oo Distuurka JSL oo cadeynasa xuuqda
qofka iyo xoriyadaha aasaasiga ah;
Marka
u eegay: In Xeer kasta oo
ka soo horjeeda Distuurka uu yahay wax- kama-jiraan sida ku xusan Qodobka
128aad, faqradiisa 2aad;
Marka uu
ku Qancay: In aanay dalka ka jirin Nabadgelyo darro u baahan ku dhaqan
xaalad xukun deg-deg ah, haddii taasi dhacdana
loo maridonna ka hortageeda
nidaamka ku xusan Qodobka
92aad ee Distuurka JSL;
Marka uu
Aqoonsaday: In Hay’addahii sharci ilaalinta (law enforcement) iyo garsoorka ( Booliska, Xeer-ilaalinta, iyo Garsoorka) ay dhisan yihiin oo ay sharci
daro tahay in xildhibaan dawladeed oo aan hayaddaha
ka mid ahayn uu xukun ciqaaba
rido ama amaro xadhig qof
;
Wuxu soo saaray Xeerkan:
Qodobka 1aad: Tirtiradda Gudiyadda Nabadgelyadda
Dhamaan
Gudiyadda Nabdagelyadda ee heer kasta
ah (qaran, gobol, iyo degmoba) waa
la baabi’yey. Dhamaan wax allaale wixii go’aan,
amar, ama xukun ay soosaareen Gudiyadaasi oo ku lid ah xorriyaddaha Qofka ee ku
xusan Distuurka JSL waxay noqayaan wax
Qodobka 2aad: Siideynta Eedsanayaaha iyo Maxaabiista
Qof
kasta oo u xidhan amar ama
xukun ay soo sareen Gudiyadda Nabadgelyadu waxa la sii deynaya maalinta
uu Xeerkani dhaqan galo.
Qodobka 3aad: Xaal
1.
Golyaasha Baarlamanku iyo Dawladdu waxay u
gudbinaan
qof kasta oo Gudi Nabadgelyo
xidahy ama xukun ku riday
oo aan maxkamad
la marin xaal dawladeed, hase yeeshe wax magdhow ah oo la siin karaay
ma jirto.
2.
Haddii lagu qorey Xukun
ciqaabeed kasta oo Gudiyaddu ku
rideeyn qof diiwaanka dambiyadda (Criminal Records) ee u xusan Qodobka 261aad ee Xeerka Habka
Ciqaabta.laga baabi’inayaa waa laga saaraya
mgaca qofkaas diiwaanka, waxaana hawshaas fulinaya Xeer Ilaaliyaha Guud oo diiwaanka
ka mas’uul ah.
Qodobka 4aad: Koobinta Xeerkan
Si aan shaki
u galin, Xeerkani ma saameynayo Gudiyadda ama shirarka joogtada
ah amaba mid midka ah ee xildhibanadda qaybaha Dawladda Dhexe iyo Dawladda
Hoose ay isugu yimaadan ama qabtaan
ee lagaga xaajoonaya arrima kala duwan ee
ay ka mid yihiin nabadgelyado. Hase yeeshe, ma jiri karto cid ka aan xubin ka ahayn Hay’addaha
sharci ilaalinta (law enforcement) ee
booliska, xeer-ilaalinta iyo Garsooka oo amri
karta in qof xorriyadiisa laga qaado.
Qodobka 5aad: Ciqaabta ku Xadgudubka Xuqquuqda
Xorriyadda Qofka
Iyadoo waxba
aan laga bedelleyn Qodobodda 460, 461, 462
iyo 463 ee Xeerka Ciqaabta,
kuna saabsan denbiyadda laga galo xooriyadda qofka, ciqaabta laga mutaysan karo
jebinta faqradda 1aad ilaa 7aad ee Qodobka
27aad ee Distuurka JSL, kuna saaban xuquuqda qofka xorriyadda laga qaaday, ee
ku xusan faqaradda 9aad ee Qodobkaas, iyo
ku xadgudubka Xeerkani waxa weeye
ah xadhig ila sadex (3) sanno ah.
Qodobka 6aad: Dhaqan Gelid
Xeerkani wuxu
dhaqan gelayaa maalinta uu saxeexo
Madaxweynaha JDS (ama maalinta Golha Wakiiladu kusoo saaraan sida habka
ku xusan Qodobka 77(4) ama 77(6) ee Distuurka JSL).
Allaa Mahad
leh
Guddoomiyaha Golaha Wakiiladda
Xoghayaha Guud
ee Golaha Wakiiladda